Niepotrzebnie wypytywałem przez parę lat wszystkich, gdzie pierwotnie w Brynowie mieszkali Czakańscy. Pisownia nazwiska Czakański oraz imion zmieniała się w ciągu wieków. Głównie używać będę obowiązującej obecnie, ale nie obejdzie się bez archaicznej, zmieniającej się znacznie pisowni dokumentów kościelnych i pism urzędowych.
W łacińskich austriackich ASC nazwisko Czakański zapisywano Czakaysky, Czakaiski, wreszcie Czakanski w austriackim Cieszynie i Prusach. W drugiej połowie XIX wieku Czakainski było dominującą formą zapisu w dokumentach pruskich ASC i USC. Na początku XX wieku urzędnicy zmuszali do takiego zapisu swego nazwiska. Stosowano go też w czasach hitlerowskich, choć Kościół stosował wtedy nadal pisownię Czakanski. Czakainski występuje też obecnie w Niemczech obok formy Czakanski.
Znak diakrytyczny „ń” nie występuje w alfabecie niemieckim, dlatego zapisu Czakański w stosunku do osób przebywających w Niemczech praktycznie się nie spotyka.
W Brynowie *10.01.1871 urodził się mój dziadek Paweł Czakański.
W 1899 roku przeprowadził się z rodziną do Zawodzia, które w 1924 roku zostało włączone do Wielkich Katowic. Jego matka, moja prababcia Filipina do śmierci (†26.09.1909) mieszkała w Brynowie (nadal nie wiem, gdzie dokładnie był jej dom). W 1915 roku Paweł Czakański przeniósł się na tzw. „Kryznacht”, później w 1938 roku do jednorodzinnego domu na „Kryznachcie”. Tam zmarł w 1951 roku. Owszem najstarsi z rodziny oraz inni znajomi wspominali nieistniejący już dom naprzeciwko kopalni Wujek, do którego dziadek Paweł chodził z Kryzachtu odwiedzać krewnych, ale nikt z rodziny nie pamięta żadnych szczegółów.
Dopiero w 2021 roku, od Pana Ireneusza Czakańskiego dowiedziałem się, że w tym domu mieszkał do swej śmierci jego pradziadek Franciszek Czakański (*15.09.1862) najstarszy brat mego dziadka Pawła. To i wiele innych spraw wyjaśniła korespondencja email z żyjącymi Czakańskimi.
Najstarszy na razie ślad o Czakańskich w Brynowie pochodzi od Ludwika Musioła (w książce „Materjały do Dziejów Wielkich Katowic”, Katowice 1936, str.189, 194÷195). W spisach (z lat 1702÷1738) mieszkańców Brynowa w 1738 roku pojawił się chałupnik Jon Czakaisky – von Schmilowitz (tzn. ze Śmiłowic, aktualnie dzielnicy Mikołowa). Do Brynowa przybył zapewne niedługo przed 1738 rokiem, gdyż brak go w spisie mieszkańców Brynowa z 1732 roku. Przypuszczam, że w okolicach Mikołowa i Ochojca Czakańscy mieszkali wcześniej, np. w XVII wieku. Mogą to wyjaśnić ASC z parafii św. Wojciecha. Nadal nie znamy więzów krwi Czakańskich z Brynowa, Ochojca, Mikołowa i okolic, które zapisane zostały w dokumentach ASC. Wiele możemy się dowiedzieć z tych już zindeksowanych, udostępnionych w Internecie oraz spoczywających w archiwach.
Wstyd mi się przyznać, ale miałem w domu, zakupioną już w 2006 roku, książeczkę dra Lecha Szarańca (emerytowany dyrektor Muzeum Śląskiego) i Andrzeja Złotego „Narodziny miasta Katowice”, która dokładnie wskazywała siedzibę przodków w Brynowie w XIX wieku. Dopiero w grudniu 2011 roku zauważyłem u dołu strony 116, że całą jej szerokość zajmuje kiepska reprodukcja fragmentu dokładnej, pruskiej, wojskowej mapy Brynowa (Brwinow) z 1827 roku z zaznaczonym młynem na Kłodnicy, przy którym Prusacy napisali Czakainski M. (M. oznacza Mühle)!
Autorzy powyższej, tak długo posiadanej przeze mnie, książeczki TŁUSTYM DRUKIEM CZERWONYMI LITERAMI dali pod mapką podpis: młyn Czakaińskiego (później Ochojec).
Na dole tej strony jest mój kiepski skan reprodukcji z dopisanym na dole drobnym czerwonym drukiem moim komentarzem.
Znacznie dokładniej widać młyn na maleńkim fragmenciku, wyciętym bezpośrednio ze złożenia dostępnych w portalu FotoPolska.eu skanów Urmesstischblatt z 1827 roku, dwóch arkuszy (ponad 5MB każdy) 3353
i 3354 tej mapy.
